Jak zachęcić dziecko do nauki - 14 skutecznych sposobów

Bycie rodzicem, który wie, jak zachęcić dziecko do nauki nie jest wcale proste. Być może sam nie jesteś osobą, która jakość szczególnie była motywowana i zachęcana. To nie pomaga. Jednak pewnie potrafisz sobie przypomnieć jak chciałeś być traktowany i co sprawiało, że chciało Ci się uczyć (nawet jeśli nie zdarzało się to za często).

Jeśli myślisz, że skoro sam byłeś dzieckiem, czy nastolatkiem to wiesz jak to jest, jesteś w błędzie. Znajdziemy pewnie sporo podobieństw między nami a młodszym pokoleniem, ale nie czarujmy się – oni żyją w innym świecie, niż ten, w którym my dorastaliśmy.

Każdy rodzic może się nauczyć jak zachęcić dziecko do nauki

Pomimo tego jednak, że może nam być ciężko utożsamić się z naszym dzieckiem to jest kilka sposobów na to, żeby motywować nastolatka do nauki (i nie licz na to, że Twoje dziecko, czy nastolatek sam Ci to powie).

1. Bądź przykładem

Pozwólmy sobie na trochę szczerości. Kiedy się ostatnio uczyłeś? Wiem, ja też nie mam za dużo czasu. Nasze napięte grafiki nie powinny jednak być wymówka do tego, żeby się nie rozwijać. W jakiejkolwiek dziedzinie. Możemy się uczyć, żeby poprawić swoją sytuację w pracy, możemy się uczyć czegoś, co po prostu nas interesuje. W naszym przypadku nie ma tam bardzo znaczenie dlaczego się uczymy. Ważne się uczymy bo tym samym pokazujemy, że ciągła nauka i rozwój są dla nas ważne. Do tego dochodzi fakt, że modelujemy pewne zachowania. Wyobraź sobie jak inaczej będziesz słuchał o tym jak potrzebna jest nauka od osoby, która wcale się nie uczy, a od osoby, którą sam widzisz, że kocha się uczyć i rozwijać. Nie chodzi o to, żeby później móc mówić „zobacz jak ja się uczę” – o porównywaniu będzie później. Ważne jest to, żeby pokazać, że nauka jest zwyczajnie fajna!

2. Zachęcaj dziecko do nauki a nie do zdobywania ocen

Jest to mocno związane z pierwszym punktem. Dlaczego chcesz żeby Twój nastolatek się uczył? Żeby był w stanie rozwijać swoje talenty i siebie jako człowieka, czy żeby miał dobre oceny? I nie mam zamiaru mówić, że oceny są kompletnie bez sensu. Są jednak zdecydowanie przereklamowane. Zdobywanie ocen ostatecznie nie jest wcale jakoś szczególnie motywujące. Tym bardziej, że oceny rzadko pokazują nasza pracę a dużo wyraźniej porównują nas z innymi. Twój nastolatek ma wpływ na to jak się przyłoży do nauki ale nie ma wpływu na to, że innym czasami dany przedmiot zwyczajnie wchodzi lepiej. Skup się na tym, żeby doceniać jego pracę a nie na tym jak wypadł na tle innych.

3. Przekupując i karząc nic nie osiągniesz

Nie ukrywajmy, często to, co nazywamy nagrodą jest po prostu łapówką, która chcemy żeby zachęcała do nauki. I może nawet zadziała ale w najlepszym wypadku doraźnie. Na dłuższą metę jednak taka „motywacja” nie działa. Kiedy twoje dziecko robi coś żeby otrzymać nagrodę lub uniknąć kary to skończy się to tym, że będziesz w nim budować chciwość i strach zamiast pasji do nauki.

4. Bądź wrażliwy i wyrozumiały

Bycie nastolatkiem nie jest wcale proste. Pamiętasz jeszcze jak zależało Ci na tym, żeby ktoś Ciebie zrozumiał? Twoje dziecko czuje się tak samo. Chciałoby po prostu mieć poczucie, że jest ważny bo jest a nie dlatego, że dobrze mu idzie w szkole. Kiedy dziecko czuje się rozumiane i kochane dużo chętniej będzie się uczyć od tego, które ciągle boi się, że może zawieść swoich rodziców. Wrażliwość jest kluczowa w tym, żeby widzieć jak zachęcić dziecko do nauki.

5. Wytłumacz dlaczego warto się uczyć

Twoje dziecko stara się coraz bardziej racjonalnie ogarniać rzeczywistość. I tłumaczenie, że warto się uczyć bo potrzebuje dobrych ocen, żeby mieć dobra pracę niekoniecznie pomoże, bo wygląda na to, że dzisiaj o dobrej pracy niekoniecznie decydują oceny (spytaj swoje dziecko ile zarabiają YouTuberzy…). Dzisiaj coraz bardziej doceniane są praktyczne umiejętności, niż dyplomy. Wiadomo, że to może też zależeć od ścieżki kariery, którą wybierze Twoje dziecko, ale coraz częściej potrzebni są fachowcy a nie teoretycy.

6. Nie porównuj

Czy świadomość tego, że ktoś w czymś radzi sobie lepiej niż Ty, kiedyś Cię zmotywowała do większego starania? Szczególnie jeśli wiesz, że ktoś w danej dziedzinie jest po prostu bardziej naturalnie uzdolniony. Nie masz na to wpływu, jacy są inni i nie chcesz żeby ktoś Ci mówił, że jesteś w jakiś sposób gorszy – bo nie jesteś! Każdy z nas jest uzdolniony w inny sposób i to nie znaczy, że ktoś jest lepszy lub gorszy. Po prostu jesteśmy inni i sprawia to, że nie da się nas od tak porównywać.

7. Nie kontroluj

Pokaż swojemu nastolatkowi, że traktujesz go jak najbardziej poważnie. Nawet jeśli tego, często nie widać, to nastolatek chce widzieć, że dostrzegasz jego odpowiedzialność. Jeśli będziesz próbować go kontrolować i sprawdzać, skończy się to buntem. Pogróżki i rozmowy o konsekwencjach nie pomogą. Pozwól mu zrozumieć wartość nauki i bądź obok, żeby wspierać i stwarzać warunki do nauki.

8. Nie krytykuj

Czy zawsze wszystko udało Ci się od razu idealnie zrobić? A kiedy podejmowałeś kolejne próby, jak reagowałeś na komentarze, że na pewno Ci się nie uda. Dokładnie tak czuje się Twój nastolatek, kiedy słyszy negatywne opinie na temat swoich osiągnięć. On zazwyczaj wie, czy mu dobrze idzie, czy nie i Twoje negatywne komentarze w niczym nie pomogą. Zamiast tego możesz spytać, czy jest coś, w czym możesz pomóc (ale nie pytaj za często), albo spróbuj razem z nim rozwiązać jakiś problem i pokaż jak Ty byś to zrobił.

9. Okazuj pasję a nie zmartwienie

Twoje zamartwianie się skutecznie zabija motywację. Twój nastolatek często już pewnie i tak się martwi, więc nie pomożesz mu komunikując swoją troskę o ich osiągnięcia edukacyjne. Zamiast tego, możesz być prawdziwym fanem swojego dziecka. Często mów mu o tym, jak bardzo w niego wierzysz i że podobnie jak on chcesz, żeby osiągnął sukces i mógł się spełniać. Niewielu nastolatków widzi swoich rodziców, którzy są ich prawdziwymi fanami. Bądź pełnym pasji fanem swojego nastolatka jeśli chcesz widzieć jego motywację.

10. Zachęcaj naukę przez zastosowanie

Prawie nikt nie chce się uczyć dla samej wiedzy. Taka nauka dla większości osób jest stratą czasu, bo informacje z głowy wylecą, a wtedy i tak spokojnie można zadać pytanie w wyszukiwarce. Trudno jest mieć motywację do nauki informacji, jeśli nie widzimy przełożenia na życie. Całkiem inaczej jest jednak jeśli pokazujemy jak nauka praktycznie nam pomaga. Twój nastolatek nie jest fanem biologii, ale lubi sport? Pokaż mu jak dieta wpływa na jego wyniki sportowe. Fizyka jest problemem, ale za to Twój nastolatek regularnie biega? Pomóż mu odkryć jak właściwa technika pomoże mu poprawić wyniki. Wiadomo, że czasami ciężko będzie znaleźć przykład do każdego przedmiotu, ale im więcej Twoje dziecko odkryje zależności tym więcej sensu będzie miała nauka. Są też sposoby, żeby uczyć się angielskiego szybciej i łatwiej.

11. Naucz dziecko stawiać cele

Przygotowanie się do matury wydaje się być trudnym zadaniem. Zmienia się to jednak kiedy umiemy rozbić nasz duży cel na mniejsze i w oparciu o nie zaplanować naukę. „Chcę dobrze zdać maturę z angielskiego” nie jest żadnym celem i nawet nie bardzo wiadomo, jak się za to zabrać. „Chcę zdać maturę rozszerzoną z angielskiego na minimum 80%” jest już bardzo konkretne i każdy nauczyciel będzie w stanie pokazać, jaki materiał trzeba opanować, żeby to osiągnąć. Kiedy już mamy obraz tego, czego musimy się nauczyć rozbijmy to na mniejsze partie i wpiszmy naukę do kalendarze. Dzięki temu Twój nastolatek będzie w stanie kontrolować postępy i nie będzie przytłoczony zadaniem, które jest przed nim. Dowiedz się więcej o wyznaczeniu celów.

12. Świętuj małe sukcesy

Ważne jest to, żeby umieć się cieszyć małymi sukcesami, a nie tylko czekać na wielkie bo to właśnie wiele małych sukcesów prowadzi do dużych osiągnięć. Drobna nagroda za kolejne drobne zwycięstwo jeszcze nikogo nie zniechęciła do dalszej nauki.

13. Doceniaj wysiłek

Niech Twój nastolatek widzi to, jak doceniasz jest codzienne wysiłki. Pomoże mu to nabrać chęci do dalszej pracy. Długie oczekiwanie na pochwałę może sprawić, że Twój nastolatek nie będzie chciał się uczyć i będzie mieć poczucie, ze i tak nikt nie widzi jego ciężkiej pracy.

14. Przestań panikować

Wyluzuj. Pamiętasz jak Ty nie wiedziałeś często, co zrobić ze sobą mają kilkanaście lat? Dzisiaj ten czas wygląda już całkiem inaczej z perspektywy dorosłości, co? Twój nastolatek sobie poradzi. Pamiętaj tylko o tym, żeby stworzyć mu odpowiednie warunki do rozwoju i wspieraj go w nauce.

Podsumowanie

Najlepszą motywacją jest wewnętrzna motywacja. Korzystając z tych porad jak motywować nastolatka do nauki jesteś w stanie pomóc mu lubić naukę. Kiedy Twój nastolatek będzie widział sens w rozwoju osobistym dużo łatwiej będzie mu przebrnąć przez trudne momenty, kiedy jest ciężko. Z czasem jednak widząc kolejne sukcesy będzie w stanie sam wziąć się w garść bez większej pomocy z Twojej strony.